پێویست ناكات لە وڵاتێك بژی كە زمانی ئینگلیزی زمانی ڕەسەن بێت بۆ ئەوەی ئینگلیزیەكەت ڕەوان بێت. ئەگەر كەسێكی زیرەك  بیت دەربارەی ئەو ڕێگایەی لێوەی فێری ئینگلیزی دەبیت تەنانەت پێویست ناكات شارەكەشت جێبهێڵی. ئەم دە ئامۆژگاریانە بەكاربهێنە بۆ بەرەوپێشبردنی ئینگلیزیەكەت بە بێ ئەوەی لە شارەكەت بچیتە دەرەوە.

سەیركردنی فیلمی ئینگلیزی و پڕۆگرامەكانی تەلەفزیۆن ڕێگایەكی نایابە بۆ ڕاهێنانی كارامەیی گوێگرتن و فێربونی وشە و دەستەواژەی نوێ. مانای وایە تۆ دەتوانیت دەستت بگات بە شێوەزاری جیاواز و ڕێگاكانی قسەكردن بەبێ ئەوەی پێویست بكات گەشت بكەیت بۆ دەرزەنێ وڵات. جگە لەوەی یارمەتیت دەدات بۆ تێگەشتن لە كلتوری وڵاتان و بینینی نمونەی ڕستەیی وشەكان لە دەمی خودی ئینگلیزەكان نەك تەنها بینینی ئەو وشانە لەناو پەرتووکی خوێندن. لەگەڵ ئەوەشدا پێویستە كەسێكی زیرەك بیت دەربارەی ڕێگاكانی فێربونی زمان لە تەلەفزیۆنەوە. بۆ نمونە ئایا ئەكتەرەكان زمانی بازاری بەكاردەهێنن؟ ئایا هەندێك لەو زمانەی بەكاریدەهێنن كۆنە؟ یاخود دەتوانی بزانیت كەی خەڵك گاڵتە دەكات یاخود جدین؟ هەموو ئەو شتانە كاریگەریان هەیە لەسەر تێگەشتنی تۆ، هاوشان لەگەڵ ئەوەی كە خودی خۆت چۆن وشەی ئینگلیزی بەكاردەهێنیت.

پێش هەموو شتێک، لەوانەیە شەرم بکەیت یان ترسی سەر شانۆت هەبێت بەڵام 'شەرم' وشەیەکی ڕاست نیە. ئەگەر نەتوانی بەسەر شەرمنیدا زاڵ بیت ئەوە ڕێگە خۆش دەکەیت بۆ زیاتر بوونی ترس.

ـ ژمارەیەک ڕێنمای پێشنیارکراو بۆ زاڵبوون بە سەر شەرمدا لە کاتی پێشکەشکردنی سیمینار: